کشتن ایمن الظواهری؛ نقطه عطفی در جدایی طالبان و القاعده یا نقطه وصل علیه آمریکا؟

نوذر شفیعی در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده  با حمله پهپادی آمریکا در کابل اظهار داشت: کشته شدن ایمن الظواهری از  چند جنبه مهم  است؛ نخست از نظر ویژگی‌های شخصیتی و فردی است، ایمن الظواهری با این که حتی در  زمان حیات بن لادن نفر دوم این شبکه بود اما به لحاظ مرجعیت، مقبولیت و مشروعیت حتی اعتبارش از بن لادن بیشتر بود. 

وی تصریح کرد: وقتی چنین فردی از رهبری یک گروه حذف می‌شود، آسیب جدی به آن گروه وارد می‌شود که جبران فردی مثل ایمن الظواهری برای القاعده بسیار دشوار است کما این که در حقیقت از بین رفتن بن لادن ضربه ای بود که برای القاعده غیر قابل جبران بود. با این حال القاعده یک شبکه و در عین حال یک گروه است و ویژگی گروه هم این است که معمولا پیش‌بینی‌پذیر باشد که ممکن است در مقطعی راهنمای گروه از بین برود. 

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: بنابراین گروه باید از قبل برای آن جانشینی را انتخاب کند، اساسا ویژگی سازمان‌ها اینطور است، ما باید انتظار داشته باشیم که نفر دیگری جایگزین او شده و شبکه القاعده را هدایت کند. 

شفیعی در ادامه ابراز داشت: آن چه مهم است اینکه،  به همان میزان که از بین رفتن ایمن الظواهری پایان فصلی از القاعده  است می‌تواند آغاز  فصل دیگری باشد، اما باید از این به بعد انتظار داشته باشیم حملات القاعده تمرکز بیشتری بر ایالات متحده داشته باشد  آن هم در شرایط نوین بین‌المللی که تعدادی از کشورها با آمریکا مخالف هستند این احتمال وجود دارد که تمرکز برخی از جریان‌ها و نیروهای سیاسی و مذهبی به این سمت باشد، چه بسا عده ای در القاعده جذب شوند. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره ارتباط طالبان و القاعده نیز گفت: به نظر می‌رسد طالبان سعی کرده بود رابطه با القاعده را مخفی یا موجه نگه دارد، در هر دو حالت برای آمریکایی‌ها که می خواستند نه القاعده را از خود دور کنند و نه طالبان را نگران کنند، جای بسی تامل است زیرا نهایتا  آمریکایی‌ها پی برده بودند که طالبان به راحتی از القاعده دست نمی کشد چه اینکه در توافق دوحه صحبت از این بود طالبان نباید با گروه های تروریستی از جمله القاعده همکاری داشته باشد. 

وی یادآور شد: در واقع در توافق دوحه به طالبان ماموریت داده شده تا با نیروهایی که تروریستی هستند همکاری نکند و مانع از این شود که افغانستان پایگاهی برای این نیروها شود. 

این استاد دانشگاه افزود: طالبان سعی کرده بودند ضمن رعایت این تعهد، در عمل تلطیفی به خرج دهند تا القاعده یار دیرین را از دست ندهند، بنابراین این قتل یا نقطه عطفی در جدایی طالبان و القاعده خواهد بود یا نقطه وصل علیه آمریکا، یک احتمال دیگر این است که بی نظمی جدیدی در افغانستان رخ خواهد داد و فضای جدیدی از درگیری و پیچیدگی های دیگر را رقم می زند. 

انتهای پیام