مرگ بیمار بر اثر هاری حتمی است/ مقابله با حیوان گزیدگی

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا سهرابی، با اشاره به شعار امسال روز جهانی هاری با عنوان “پایان مرگ ناشی از هاری با رویکرد سلامت واحد (Rabies: One Health, Zero Death)”، انتخاب این شعار را نشان‌دهنده اهمیت مشارکت، همکاری و هماهنگی بین بخشی در تحقق اهداف برنامه راهبردی جهانی برای پیشگیری و کنترل هاری برشمرد و گفت: هدف اصلی برنامه راهبردی جهانی پیشگیری و کنترل هاری که از سوی سازمان جهانی بهداشت، سازمان جهانی بهداشت حیوانات و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد تدوین شده “به صفر رساندن مرگ انسان به علت هاری ناشی از گزش سگ تا سال ٢٠٣٠ میلادی ” است.
وی خاطرنشان کرد: استراتژی‌های اصلی برای رسیدن به این هدف شامل آموزش و اطلاع رسانی جامعه، بهبود و ارتقای نظام مراقبت حیوان گزیدگی و بیماری هاری و دسترسی به خدمات پیشگیری پس از تماس برای همه مردم است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: هاری یک بیماری ویروسی کشنده، قابل انتقال بین حیوان و انسان است که معمولاً به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌شود.
وی تاکید کرد: در صورت بروز بیماری در انسان متأسفانه مرگ بیمار حتمی (۱۰۰ درصد) است اما به رغم کُشندگی بالای بیماری، در صورت انجام اقدامات به موقع شامل شستشوی صحیح محل گزش با آب و صابون و مواد ضدعفونی کننده، واکسیناسیون و تزریق سرم ضد هاری می‌توان از ابتلاء به هاری پیشگیری کرد.
سهرابی با اشاره به اینکه همه پستانداران خونگرم نسبت به بیماری هاری حساس هستند و ممکن است به آن مبتلا شوند، گفت: سگ، گربه، روباه، گرگ، شغال، کفتار، راسو، خدنگ، خفاش و…، همگی می‌توانند به هاری مبتلا شوند.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه هر ساله در کشور ما مواردی از آلودگی در حیوانات اهلی و وحشی دیده می‌شود، بنابراین هر مورد حیوان گزیدگی، مشکوک به هاری قلمداد می‌شود و باید اقدامات اولیه برای پیشگیری انجام شود.
به گفته سهرابی، بیش از ۹۵ درصد موارد حیوان گزیدگی در محدوده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ناشی از گزش سگ و گربه است؛ اما مواردی نیز گزش توسط گرگ، روباه، شغال و سایر حیوانات اهلی و وحشی دیده می‌شود.
وی، شروع فوری اقدامات اولیه در مواقع حیوان گزیدگی را بسیار حیاتی عنوان کرد و گفت: بلافاصله پس از گزش باید اقدامات اولیه برای پیشگیری از ابتلاء به هاری آغاز شود.
به گفته سهرابی، اولین اقدام پس از حیوان گزیدگی شست و شوی مناسب و کافی محل جراحت به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و پس از آن ضدعفونی کردن محل عارضه در فرد حیوان گزیده است.
وی تاکید کرد: فرد حیوان گزیده باید در اسرع وقت خود را به نزدیک ترین مرکز پیشگیری و درمان هاری برساند تا ضمن شستشوی مجدد محل گزش توسط کارشناس، واکسیناسیون کامل ضد هاری را که در چندین نوبت انجام می‌شود، دریافت کند.
سهرابی خاطر نشان کرد: در صورت نیاز با تشخیص کارشناس مربوطه ممکن است علاوه بر واکسیناسیون، تزریق سرم ضد هاری نیز لازم باشد و برای فرد گزیده شده تزریق شود.
وی به کادر درمان یادآوری کرد: جراحت‌های ناشی از حیوان گزیدگی تا قبل از اقدامات پیشگیری و واکسیناسیون هرگز نباید پوشانده یا بخیه شوند مگر در موارد ضروری و در شرایط خاص که سطح جراحت بسیار شدید است که در این صورت با اقدامات پیشگیری کننده خاصی مطابق با دستورالعمل‌ها، این کار توسط تیم درمان انجام می‌شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این نکته که مراکز پیشگیری و درمان هاری به صورت ۲۴ ساعته آماده ارائه خدمت هستند، گفت: این خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شود و فردی که دچار حیوان گزیدگی می‌شود باید در اسرع وقت به این مراکز در شهرستان محل سکونت خود مراجعه کند.
سهرابی با اشاره به افزایش سالیانه تعداد موارد حیوان‌گزیدگی گفت: در سال ۱۴۰۰ بیش از ٢٦٠ هزار مورد حیوان گزیدگی و ١٦ مورد مرگ انسان ناشی از ابتلاء به بیماری هاری گزارش شده است.
وی، تعداد موارد حیوان گزیدگی در محدوده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال گذشته را ۱۱ هزار مورد و در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری (۱۴۰۱) بالغ بر ۷ هزار مورد عنوان کرد.
سهرابی با اشاره به هزینه‌های خدمات واکسیناسیون هاری گفت: طبق اعلام وزارت بهداشت برای خریداری هر ویال واکسن ضد هاری هفت یورو و برای هر ویال ۳۰۰ واحدی سرم ضد هاری ۵۶ یورو هزینه می‌شود.
وی افزود: طبق برآورد انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در سال ۱۴۰۰ به ازای هر فرد حیوان گزیده به طور متوسط چهار میلیون و دویست هزار تومان هزینه شده و در مجموع حدود ۲۲ میلیارد تومان صرف پیشگیری از هاری در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شده است.
به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با انجام اقدامات به موقع خوشبختانه هیچ موردی از هاری انسانی در محدوده دانشگاه بروز نکرده است و تمامی مراجعان خدمات لازم برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری را دریافت کرده‌اند.
وی از هموطنان خواست برای پیشگیری از حیوان گزیدگی از نزدیک شدن به حیوانات و تحریک حیوانات به ویژه سگ و گربه خودداری کنند و ضمن آموزش این موارد به کودکان خود یاد بدهند که در صورت ایجاد هرگونه جراحت، خراشیدگی، چنگ زدن و پنجه کشیدن توسط حیوانات موضوع را سریع به والدین اطلاع دهند.
سهرابی توصیه کرد از نگهداری حیوانات در منزل خودداری شود و در صورت نگهداری به واکسیناسیون حیوانات خانگی علیه بیماری هاری توجه شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از مردم درخواست کرد در صورت حیوان گزیدگی یا ایجاد هرنوع خراش پوستی توسط حیوانات حتی خراش سطحی سریعاً به مراکز معرفی شده برای خدمات پیشگیری از هاری مراجعه کنند و در صورت شروع واکسیناسیون هاری حتماً دوره واکسیناسیون را تکمیل کنند و آن را جدی بگیرند.