میزبانی گلستان از صد اثر صد هنرمند/ مروری بر آثار جمشید سماواتیان

به گزارش خبرنگار مهر، هرچند جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند. هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمه‌‎سازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های روزها فعالیت خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند. «آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشا از این آثار هنری برای اقشار مردم را فراهم می‌کند. علاوه بر این فرصت‌های گالری‌گردی در روز جمعه، در روزهای هفته نیز این نمایشگاه‌ها امکان بازدید دارند. همچنین دیگر نمایشگاه‌های هنری هستند که در روزهای هفته افتتاح می‌شوند و امکان بازدید دارند، از جمله آنها می‌توان به نمایشگاه‌های گالری‌های حوزه هنری، خانه هنرمندان ایران، فرهنگستان هنر و مجموعه صبا، برج آزادی، موزه هنرهای معاصر تهران و فلسطین اشاره کرد.

در هفته‌ای که گذشت، یکی از هنرمندان برجسته نقاشی ایران، حبیب الله صادقی دارفانی را وداع گفت که یکی از اتفاقات ناگوار و ناگهانی را رقم زد و واکنش‌های بسیاری از جمله رهبر معظم انقلاب، رییس جمهور، سیاسیون، مدیران و هنرمندان را در پی داشت.

همچنین همزمان با فقدان استاد حبیب الله صادقی، گالری مجازی حوزه هنری برخی از آثار به جا مانده از این استاد پیشکسوت در عرصه هنرهای تجسمی را در قالب نمایشگاه مجازی در معرض دید عموم قرار داد.

به دلیل آغاز ماه محرم، در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم، رویدادهایی چون کتیبه نویسی و علات نویسی را در چند نقطه شهر شاهد بودیم که سازمان زیباسازی شهر تهران و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران متولی آنها بودند و قرار است فضای شهری متفاوت از هر سال رنگ محرم و عاشورا به خود بگیرند. همچنین در همین راستا، دیوارنگاره «مرا دریاب ارباب» که نقاشی محرمی حسن روح الامین از حضرت سیدالشهدا و حضرت حرّ است نیز در میدان ولیعصر (عج) نصب شد.

در هفته پیش‌رو نیز سلسله نشست‌های تخصصی معرفی و بررسی آثار هنری عاشورایی همزمان با آغاز ماه محرم از ۹ مردادماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار می‌شود. در این سلسله نشست‌ها با حضور هنرمندان و صاحبنظران هنری، برخی آثار عاشورایی و مذهبی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران بررسی می‌شود.

در گزارش پیش‌رو تعدادی از نمایشگاه‌های هنری که افتتاحیه آنها در روز ۷ مردادماه ۱۴۰۱ است، برمی‌شمریم.

خانه هنرمندان ایران

گالری‌های پاییز، زمستان و استاد ممیز خانه هنرمندان ایران از روز جمعه ۷ مرداد میزبان ۳ نمایشگاه هنری «ماهی سیاه کوچولو»، «قهوه‌خانه» و «نیم» می‌شود.

نمایشگاه نقاشی کودکان کار و حاشیه‌نشین با عنوان «ماهی سیاه کوچولو» به همت نیروان رضایی در گالری زمستان خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود. این نمایشگاه شامل ۷۰ اثر از ۴۰ کودک پنج تا دوازده ساله است که بر اساس داستان‌های «ماهی سیاه کوچولو» صمد بهرنگی کشیده شده است. کودکان کار و حاشیه‌نشین طی ۱۲ جلسه در کارگاه پرورش خلاقیت که تحت نظر گروه «هوای تازه امروز» و با همکاری موسسه کوشا برگزار می‌شد، آموزش دیدند و آثار نمایشگاه «ماهی سیاه کوچولو» حاصل همین کارگاه است.

همچنین به همت صفورا استکی، گالری ممیز میزبان نمایشگاه دیگری با عنوان «احیا هنر پرده‌کشی و نقاشی قهوه‌خانه‌» می‌شود. در این نمایشگاه آثاری از مهدی طالع‌نیا که شامل انواع مختلف پرده‌های درویشی است، به نمایش درمی‌آید.

نمایشگاه چیدمان آثار سمیرا آزادنام با عنوان «نیم» در گالری پاییز برپا می‌شود؛ این رویداد ادامه‌ای بر نمایشگاه «تمدن زخم» است که او پیش از این در آذر ماه سال گذشته برگزار کرده بود. «نیم» روزمرگی‌های زنانه را به نمایش می‌گذارد و سنت‌های اشتباه و باورهای رایج درباره زنان در همه جای جهان را به چالش می‌کشد. نمایشگاه‌های «ماهی سیاه کوچولو»، «احیای هنر پرده‌کشی و نقاشی قهوه‌خانه‌» و چیدمان آثار «نیم» از ۷ تا ۱۴ مرداد (به جز روزهای شنبه) از ساعت ۱۵ تا ۲۰ میزبان علاقه‌مندان هستند.

همچنین افتتاحیه نمایشگاه «احیا هنر پرده‌کشی و نقاشی قهوه‌خانه‌» ساعت ۱۶ روز جمعه ۷ مرداد و افتتاحیه نمایشگاه «ماهی سیاه کوچولو» و «نیم» ساعت ۱۷ همان روز در خانه هنرمندان ایران به نشانی تهران، خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی (فرصت)، ضلع جنوبی باغ هنر برگزار می‌شود.

گالری گلستان

به رسم هر ساله گالری گلستان که در هفته اول مردادماه، نمایشگاه فروش آثار «صد اثر صد هنرمند» برگزار می‌شود، امسال نیز این نمایشگاه گروهی به همت لیلی گلستان از روز جمعه ۷ مردادماه به صورت آنلاین آغاز می‌شود.

همچنین نمایشگاه انفرادی نقاشی سالومه مسچیان مقدم با عنوان «باد ما را خواهد برد» در همین روز در گالری گلستان افتتاح می‌شود. گالری گلستان در خیابان دروس، خیابان کماسایی، پلاک ۳۴ واقع است و پنجشنبه‌ها تعطیل است.

گالری ژاله

مجموعه‌ای از طراحی‌های لیلا گازُر با عنوان «دروپ» ۷ مرداد در گالری ژاله به نمایش در می‌آید. لیلا گازر در این مجموعه به ذات طبیعت رجوع کرده است. او با طرح‌هایی انتزاعی از دانه‌ها که با حس زنانه‌اش خلق کرده، مخاطب را با دنیای اسرارآمیز خلقت رو به رو می‌کند.

در استیتمنت این نمایشگاه آمده است: «فقدان حس زمان به شکل متداول آن و غوطه‌ور شدن در میان پیچ و تاب‌های درون دانه‌ها (دروپ) رکن اصلی این آثار است و با سیر در دل فضای وجودی این تصاویر، با اسرار و عجایب خلقت روبرو می‌شویم و نظم نوینی در ذهن مخاطب پدیدار می‌شود. در طبیعت همه مخلوقات پیوسته در حال رشد و زوال هستند و حسرت پایدار ماندن تنها حس حقیقی طبیعت است. بیدار شدن و زایش در دانه‌ها یکی از عجیب‌ترین نشانه‌های خلقت است. فقدان حس زمان به شکل متداول آن و غوطه‌ور شدن در میان پیچ و تاب‌های درون دانه‌ها رکن اصلی تصاویری است که با حس زنانه‌ام تلفیق شده است. با سیر در دل فضای وجودی این تصاویر، با اسرار تاریک و عجایب خلقت روبرو می‌شویم و نظم نوینی در ذهن ما پدیدار می‌گردد.»

گالری مژده

نمایشگاه گروهی خوشنویسی «خوش‌نگاران» به کوشش محمد بزرگی که در مرداد ۱۴۰۰ آغاز شد، عصر جمعه ۷ مرداد ۱۴۰۱ در گالری مژده آثار ۱۳ هنرمند منتخب را به تماشا می‌گذارد.

محمد بزرگی، خوشنویس و هنرمند نقاشی خط به منظور شناسایی و پشتیبانی از استعدادهایی که فرصت ظهور در عرصه خوشنویسی را نیافته‌اند، فراخوانی با عنوان «خوش نگاران مستعد» منتشر و از علاقه مندان به این حوزه دعوت به حضور کرد؛ در این فراخوان جوایزی برای برگزیدگان دو بخش «نقاشی خط» و «نوآوری در خط» در نظر گرفته شد، اکنون پس از یک سال، منتخبین این فراخوان پس از گذر مراحل داوری معرفی می‌شوند.

گالری نگر

نمایشگاه مروری بر آثار نقاشی زنده یاد جمشید سماواتیان در آدینه ۷ مردادماه در گالری نگر به نشانی زیر پل کریمخان، بعد از تقاطع ایرانشهر، پلاک ۱۵۴، زنگ دوم، طبقه اول گشایش می‌یابد.

در استیتمنت نمایشگاه آمده است: «اوایل دهه چهل، اعجوبه‌ایی از دیار زاینده رود در محافل هنری تهران درخشید که در این شهر ناشناس بود (ناشناسی آشنا). چرا که آثار او برگرفته از نقوش کهن زادگاهش اصفهان است. آثاری غبارگرفته و فرسوده، رنگ پریده و ترک خورده همراه با آسیبی که پس از قرن‌ها به اثری وارد می‌شود، در کارهای او به چشم می‌خورد. از طرف دیگر هارمونی فوق تصور و ترکیب‌بندی محکم و نیز تکنیک قوی آن‌ها که نشانه تبحر و قدرت هنرمند است، چشم بیننده را خیره می‌کند. استراکچر بی‌مانند این آثار، سخن از تلاش خستگی ناپذیر نقاش در عرصه طرح و رنگ دارد و نیز ساخت و ساز اعجاب انگیزش، دل هر بیننده عاشقی را می‌رباید. حتی عناصر سخت‌گیر زمانه، در مقابل آثار او میخکوب می‌شوند. به جرات می‌توان گفت هنرمندانی چون هایده زرین بال، فرهاد مشیری و دیگر کسانی که نشانی از آثار فرسایشی در کارشان مشاهده می‌شود، آبشخوری جز شیوه جمشید سماواتیان نداشته‌اند و تنها اوست که یافته‌های خود را بر تکنیک این هنرمندان جاری ساخته است. سال ۱۳۴۳ جمشید، در نمایشگاهی که برای او در هتل هیلتون شکل گرفت با یک بانوی فرانسوی به نام پولت آشنا می‌شود. این آشنایی همراه با معرفی چند نقاش، سبب تشکیل اولین گالری پول‌ساز در ایران شد. گالری بورگز ابتدا در یک آپارتمان در خیابان تخت جمشید (طالقانی) و سپس چهارراه ویلا. در همی گالری بود که با ارتباط نزدیک با افراد مرفه جامعه هزار فامیل پای پول‌دارها به این گالری باز شد و برای اولین بار آثار نقاشان به فروش رسید. گالری بورگز با آثار این هنرمندان آغاز به کار کرد. جمشید سماواتیان، مسعود عربشاهی، فرامرز پیلارام، حسین مججوبی، صادق تبریزی و پرویز تناولی و در همین نمایشگاه بود که «هیچ» تناولی متولد شد. زیرا از پیلارام خواست تا واژه هیچ را در اندازه یک متری برایش طراحی کند. تناولی در این نمایشگاه با اثری شرکت کرد در مکتب پاپ آرت سرمشق از آدم بی ادب بپرهیز.

از آن‌جا که سالیان دراز از رفت و آمد هنرمندان اروپا دیده می‌گذشت، دریغا که هنوز چشم‌انداز نویدبخشی از این سفرها عاید نمی‌شد. چنین بود پدیده‌ای نوین از سرپنچه نیرومند جمشید سماواتیان که تحسین برانگیخت و این چم‌انداز را در دسترس همگان قرارداد که با اقبال عموم مواجه شد. تا جایی که هر روشنفکری برای اثبات خود، اثری از این هنرمند را بر دیوار خانه‌اش آویخت تا در کنار آن روح مشکل پسند خود را التیام بخشد و به داشتن اثری از این دست تفاخر کند. قرار گرفتن اثری از جمشید در ماوای هرکس، نشانه درک و بینش او از این پدیده نوظهور بوده است. سماواتیان فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. شاگرد علی‌محمد حیدریان عابد ریاضت‌کشی است که در لوای سایه استادش بارها مهر تایید خورده و رضایت‌مندی او را کسب نموده است. از این رو این خصیصه حیدریان، (روح بی نیازی و بی‌اعتنا به مظاهر دنیوی) در وجود جمشید مستتر گشته و به این مناسبت دور از تجمل و زیاده‌خواهی در مامن خود رصد نشسته و دانش اندوخته در ذهن خویش را در فرصت‌های طولانی بر پهنه بوم گسترانیده است. اینک دوست‌داران هنر ناب می‌توانند از این چشمه لایزال سیراب شوند. در طول سه دهه گذشته جمشید به عرفان پناه می‌برد و از تعلقات انسانی به ظواهر چشم می‌پوشد و در خلوت خویش به عزلت می‌نشیند و ساده‌زیستی می‌گزیند و در ژرفای خیال با خالق خویش خلوت می‌کند. نمایشگاه پیش رو نمونه بارزی از عواطف این هنرمند در فضای روحانی خویش است.»

این نمایشگاه جمعه سی‌ویکم تیرماه ساعت ۱۶ تا ۲۰ افتتاح می‌شود و تا دوشنبه دهم مرداد ماه ۱۴۰۱ در گالری ساربان برقرار است.