ضرورت بازبینی گزارش دارویی مرکز پژوهش های مجلس

به گزارش خبرگزاری مهر، فرامز اختراعی، در نامه‌ای به بابک نگهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، در ارتباط با گزارش معاونت مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص «ارزیابی وضعیت تولید مواد اولیه دارویی در ایران از منظر میزان تأمین بازار، ارزبری، عمق تولید، سطح فناوری و قیمت محصولات» که شهریور ۱۴۰۰ منتشر گردید، نکاتی را مطرح کرد.

۱) این گزارش در حالی تهیه گردیده است که هیچ مکاتبه یا نشستی از سوی آن مرکز، با سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی که همه شرکت‌های تولید کننده عضو آن هستند، صورت نگرفت و فقط مطالب جمع‌آوری شده گزارش گردید که مراتب اعتراض این صنعت نسبت به آمار کاملاً غلط و خارج از ابتدایی‌ترین محاسبات عنوان گردید. اما نه تنها جلسه بعدی با امکان ارائه استنادات این صنعت تشکیل نشد بلکه عیناً آن گزارش توسط آن مرکز منتشر گردید.

۲) در بند اول این گزارش که به عنوان پایه تمام بندهای گزارش در نظر گرفته شده است، درج شده است که این تولیدکنندگان ۱۹۷ مولکول را تولید می‌کنند، این در حالی است که طبق مستندات متقن، صدور IRC در سازمان غذا و دارو ۳۹۹ ماده موثره دارویی و ۳۷۷ مولکول جانبی و میانی دارویی تولید می‌شود. این محصولات مدت‌ها است که تحت نظارت سازمان غذا و دارو تولید و به داروسازان واگذار می‌گردد.

۳) این سندیکا بارها روش محاسبه خود در خصوص درصد تولید این محصولات (به صورت ارزشی) را اعلام نموده و بارها نیز از گردآورندگان این گزارش نیز درخواست دریافت مستندات و روش محاسبه نموده‌ایم که اگر روش محاسبه دیگری مدنظر دارند ارائه تا مورد ارزیابی قرار گیرد که تاکنون هیچ پاسخی دریافت نشده است.

۴) گردآورندگان این گزارش که به نظر هیچکدام در حوزه علوم شیمی تخصصی ندارند و هیچ سابقه‌ای نیز در تولید مواد موثره دارویی که پیچیده‌ترین حوزه تولیدات شیمیایی هستند ندارند، عنوان نموده‌اند که عمده محصولات در مرحله تولید n-۱ است (یعنی یک مرحله سنتز شیمیایی)، که این حرف از ریشه علمی و فنی غلط است. به این دلیل که تولید این محصولات حساس و پیچیده از یک ماده شیمیایی (با پایه نفتی، گیاهی و معدنی و…) که طبیعتاً خطرناک هستند را در پروسه تولید به یک محصول دارویی و شفابخش منطبق با فارماکوپه‌های بین‌المللی تبدیل و در اختیار شرکت‌های تولید دارو (برای تهیه فرم‌های خوراکی، تزریقی و…) قرار می‌دهند. در حالی که بسیاری از این محصولات نیز برای تبدیل به فرم دارویی دارای چندین مرحله تولید هستند و برای دیدن این دستاوردهای تولید، از تهیه کنندگان این گزارش دعوت به بازدید از کارخانجات تولیدی می‌نماییم.

۵) از ۴۶ شرکت عضو این سندیکا در حوزه مواد موثره، ۴۱ شرکت دانش بنیان هستد (یعنی حدود ۹۰ درصد شرکت‌های تولیدی). دانش‌محور بودن این شرکت‌ها به تشخیص بالاترین مرجع تائید علمی کشور بوده و از جمله شرایط تخصیص صلاحیت دانش‌بنیان، سطح فناوری آن محصول و طراحی و تولید محصول مبتنی بر تحقیق و توسعه است. بنابراین تخفیف این دستاورد علمی که در منطقه بی‌نظیر و از دستاوردهای سال‌های پس از پیروزی انقلاب است، کاملاً غلط، غیرمنصفانه و مخالف با ارزیابی عالی‌ترین مرجع تائید صلاحیت دانش‌بنیانی یعنی معاونت فناوری ریاست جمهوری است.

۶) اعضای این سندیکا محصولات خود را به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادر کرده‌اند که این نشان از کیفیت بالا و رقابت پذیری این محصولات در بازارهای جهانی دارد. هرچند آگاهان به این صنعت واقفند که اساساً تولید مواد موثره دارویی صرفاً بر اساس انطباق با فارماکوپه‌های بین‌المللی امکان‌پذیر است و اساساً در کیفیت تولید این محصولات تردیدی وجود ندارد.

۷) در خصوص مبحث ارزبری و صرفه‌جویی ارزی مبنای محاسبه باید مقایسه مقدار ارز مصرفی برای یک کیلوگرم محصول نهایی وارداتی منطبق بر رفرانس‌های جهانی و همچنین ارزی که برای تولید یک کیلوگرم ماده موثره تولید داخل مصرف شده است، بوده و مابه‌التفاوت اینها را محاسبه کرد. با این روش فقط در سال گذشته، ۶۴۴.۲۰۰.۰۰۰ دلار کاهش ارزبری حاصل از تولیدات مواد موثره دارویی کشور بوده است.

برای نشان دادن ارزش تولید داخلی این محصولات، کافی است مقایسه کنید که برای ۳ درصد واردات داروی نهایی در کشور بیش از هزار و ۲۰۰ میلیون دلار ارز مصرف می‌گردد و این صنعت ۷۲ درصد نیاز کشور را فقط با ۱۵۰ میلیون دلار تولید می‌نمایند و اینکه با حذف بیش از نیمی از محصولات مهم این صنعت، کم‌نمایی در تولید داشته و عده‌ای بخواهند در سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها دستاوردهای تولیدی کشور را زیر سوال ببرند چه مفهومی می‌تواند داشته باشد جز اینکه زمینه برای باز کردن فضای واردات کالای مشابه فراهم شود.

با عنایت به سیاست کلان کشور در خصوص حمایت از تولید داخلی و از آنجا که واردات محصولات دانش بنیان که در داخل کشور به تولید رسیده‌اند، ممنوع است، تقاضا دارم جلسه‌ای با حضور تهیه کنندگان این گزارش با هیئت مدیره این سندیکا و همه مستندات طرفین، فراهم آورید تا واقعیت‌های این موضوع روشن گردد.